تابلو برق چیست؟ - انواع تابلو برق

 در صنعت پیشرفته امروز تابلو برق‌های مختلفی وجود دارد. انواع تابلو برق از نظر ولتاژ برای مدیریت سیستم‌های الکتریکی با میزان ولتاژ برق مختلف بکار می‌روند. آنها تجهیزات زیادی را در خود جا می‌دهند تا با بیشترین دقت امنیت افراد و تجهیزات را تامین کنند. تابلوی برق ولتاژ بالا که تابلوی برق صنعتی نیز نامیده می‌شود جز تجهیزات ضروری مراکز صنعتی و تولیدی است و جلوی آسیب‌رسیدن به دستگاه‌های بزرگ در اثر نوسانات و مشکلات جریان را می‌گیرد. در ادامه مقاله با تابلوی برق، انواع تابلو برق از نظر ولتاژ، تابلو برق صنعتی، اجزای آن و انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ آشنا می‌شوید. پس در ادامه نیز با بزرگترین تولیدکننده درایو ایرانی همراه باشید.

 

تابلو برق چیست؟
تابلو برق فضایی است که تجهیزات برقی نظیر تجهیزات کنترلی، سیم‌بندی‌های داخلی، وسایل الکترونیکی، قطعات نمایشگر و به‌طورکلی تجهیزات پایش، قطع و وصل و سنجش وضعیت الکتریکی در آن قرار دارد. از مواردی که داخل تابلو برق جا می‌گیرند می‌توان به سوییچ‌های جداکننده فیوز، فیوزهای HRC، کنتاکتورها، ترانسفورماتور جریان و پتانسیل و غیره اشاره کرد.

معمولا تابلو برق به صورت محفظه‌ایست که در نزدیکی درب ورودی ساختمان نصب می‌شود. استفاده از آن موجب جلوگیری از وارد شدن شوک الکتریکی به تجهیزات می‌شود. زمانی که یک خطا و اتصال‌کوتاه رخ می‌دهد که می‌تواند باعث آسیب رسیدن به تجهیزات برقی شود، تابلوی برق آن را تشخیص داده و برق آن قسمت از سیستم را قطع می‌کند. به‌این‌ترتیب سطح کنترل و امنیت در تجهیزات و مدارات الکتریکی فضا بیشتر می‌شود. همچنین تعمیر، نگهداری و عیب‌یابی را ساده‌تر کرده و از آسیب دیدن افراد و جلوی برق‌گرفتگی در انواع تابلو برق از نظر ولتاژ را می‌گیرد.

 

انواع تابلو برق
 

 

 

اجزای تابلو برق
در ادامه مقاله انواع تابلو برق از نظر ولتاژ شما را با اجزای تابلو برق آشنا می کنیم:

 

رله
کار رله‌ها ارسال فرمان قطع و وصل جریان در بخش‌های مختلف مدار است. آنها از سیستم در برابر جریان اضافی، اتصال‌کوتاه و غیره حفاظت می‌کنند. از انواع رله می‌توان به رله تایمری، رله کنترل فاز یا رله کنترل بار و غیره اشاره کرد.

 

ارتباطات (هادی‌ها)
شامل سیم، شینه و سایر موارد ارتباطی می‌شود. سیم‌ها جز ارتباطات منعطف و شینه‌ها جز ارتباطات بدون انعطاف هستند. معمولا سیم‌ها از جنس مس یا آلمینیوم هستند.

 

تجهیزات اندازه‌گیری
تجهیزات اندازه‌گیری در انواع تابلو برق از نظر ولتاژ بکار می‌روند. ترانس‌های جریان و ولتاژ برای کم وزیاد کردن جریان و ولتاژ نصب می‌شوند. آنها عواملی مثل جریان، دما و ولتاژ و … را اندازه‌گیری می‌کنند. تجهیزاتی مثل فرکانس‌متر، آمپرمتر، ولت‌متر، وات‌متر و… در این دسته قرار می‌گیرند.

 

بدنه
همانطور که پیداست محل قرار‌گیری و حفاظت از تجهیزات در برابر ضربه، گرد و خاک و شرایط آب‌و‌هوایی است. جنس آن می‌تواند پلاستیکی، فلزی یا از مواد کامپوزیتی باشد. همچنین درجه حفاظت یا IP نیز از فاکتورهای مهم است و میزان حفاظت بدنه در مقابل عوامل خارجی مثل ریزذرات تا عوامل دیگر مثل آب را نشان می‌دهد.

 

کلید
همانطور که پیداست کلید در انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ مدار را قطع و وصل می‌کنند. آنها انواع مختلفی مثل بوش‌باتون، سلکتوری، غلتکی، میکروسوییچ و غیره دارند. برخی کلیدها مثل سوییچ‌های چاقویی و سکسیونرها هم هستند که قابلیت قطع بار را ندارند و از آنها در خطوط و ترانسفورماتورهای فاقد بار برای جداسازی مدار استفاده می‌شود که موجب افزایش سطح ایمنی می‌گردد.

استفاده از کلیدها بستگی به عوامل مختلفی مثل عمق و محل نصب تابلو برق، فاصله آنها و شرایط تعمیر و نگهداری تجهیزات برقی فضا دارد. معمولا در تابلوهای فشار ضعیف از فیوز و در تابلوهای فشار متوسط از دژنکتور تیغه‌ای استفاده می‌شود.

 

ایترلاک (قفل داخلی)
در انواع تابلو برق از نظر ولتاژ یک قفل داخلی برای جلوگیری از حوادث ناخواسته است. این قطعه باعث جلوگیری از تداخل عملکرد قطعات مختلف می‌شود. مثلا سکسیونرها همیشه باید بعد از کلید اصلی قطع شوند. وقتی در بدنه باز می‌شود، سیم اتصال به زمین اینترلاک متصل می‌گردد و خطر برق‌گرفتگی ندارد.

 

کنتاکتور
کار قطع و وصل مدار جریان به الکتروموتور را دارد. کنتاکتور که با عنوان رله نیز شناخته می‌شود فشار جریان موتور را به شکل امن هدایت می‌کند. اگر مشکلی برای ولتاژ پیش بیاید مثلا افت کند یا قطع شود، رله اجازه روشن شدن تابلو برق را نمی‌دهد. برخی کنتاکتورها بیزر دارند که دلیل خاموش و روشن نشدن را نیز نشان می‌دهند.

 

انواع تابلو برق صنعتی
 

 

 

بی‌متال
این وسیله در صورت عبور یک جریان بالا، جریان را قطع می‌کند. این قطعه جلوی صدمه الکتریکی یا مکانیکی به موتور را می‌گیرد. بی‌متال دو فلز با جنس‌های مختلف دارد که اگر در مدار گرمای بیش از حد ایجاد شود مثل یک ترموستات یکی از آن فلزات بیشتر خم می‌شود و جریان قطع می‌گردد.

 

ترانس جریان یا سی‌تی و ولتاژ یا پی‌تی
این وسیله در انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ بکار می‌رود. ترانس‌ها برای کاهش و افزایش ولتاژ بکار می‌روند.

 

تابلو برق صنعتی چیست؟
تابلو برق صنعتی از موارد ضروری برای برای مراکز صنعتی و کارخانجات نظیر ساختمان‌های بزرگ تجاری و سازمانی، پالایشگاه‌ها، کارخانجات تولیدی و غیره است. آنها موجب ارتباط درست بین اجزای مدارات برقی شده و ایمنی لازم را نیز فراهم می‌کنند. وجود آنها برای کنترل و نظارت بر دستگاه‌های صنعتی بزرگ ضروری است. آنها ظاهری ایستاده شبیه قفسه کتاب دارند که تجهیزات داخل آن نصب می‌شود. در صورتی‌که مشکلی در مدار برقی واحد صنعتی پیش بیاید از طریق تابلوی برق آن قابل شناسایی، پیگیری و مدیریت است. همچنین از افراد در مقابل برق‌گرفتگی حفاظت می‌کند. تجهیزات را نیز از گزند عوامل محیطی در اما نگه می‌دارد.

در انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ که تجهیزات بیشتری در خود جا می‌دهند از تجهیزات دیگری مثل موارد زیر نیز استفاده می‌شود:

1_ کلید مینیاتوری MCB: کلید مینیاتوری MCB برای قطع جریان در صورت اتصال‌کوتاه یا افزایش عبور جریان. حساسیت این کلیدها از فیوز بیشتر است.

2_ کلید حرارتی MPCB: کلید حرارتی MPCB برای حفاظت از موتور الکتریکی به کار می‌رود. این کلید از جلوی اضافه‌بار و خطای مغناطیسی را می‌گیرد. برای کنترل سرعت قطعات مکانیکی نیز بکار می‌رود. همچنین در صورت بروز خطا چراغ‌های LED آنها روشن می‌شود.

3_ کلید کامپکت MCCB: تفاوت آن با کلید مینیاتوری این است که می‌تواند جریان نامی بیشتری تا 2500 آمپر را مدیریت کند. سایز آنها نیز بزرگتر است.

4_ کلید محافظ جان RCD: وظیفه آن جلوگیری از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی است. هر دو سیم فاز و نول به این کلید متصل می‌شوند و اگر جریان نشتی داشته باشد این کلید خاموش می‌شود.

5_ چراغ سیگنال: نقش هشدار‌دهنده را دارند. در رنگهای قرمز، زرد، سبز، سفید، آبی و نارنجی تولید می‌شوند و هرکدام نشان‌دهنده وضعیتی خاص در جریان عبوری است.

 

انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ
تابلو برق‌ها از نظر ولتاژ به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

 

تابلو برق هایی با جریان پایین (LV)
این تابلو برق‌ها جریان حداکثر یک کیلوواتی را پشتیبانی می‌کنند و همه تجهیزات لازم برای محافظت از سیستم‌هایی که جریان کمی از آنها عبور می‌کند را دارد. آنها از دستگاه‌های سوییچینگ برای قطع و وصل جریان، فشار ضعیف همراه با تجهیزات کنترلی، نشانگر، تنظیم‌کننده، اندازه‌گیری و… تشکیل می‌شوند که کلیه اتصالات داخلی را پشتیبانی می‌کنند.

این تابلو برق‌ها بیشتر در تابلوی توزیع LV بکار می‌روند. آنها برای استارتر موتور، مرکز کنترل موتور، باس‌کوپلر، تغذیه مصرف‌کننده ها و… کاربرد دارند. همچنین دو نوع تابلوی ایستاده ثابت و تابلوی ایستاده کشویی دارند.

 

انواع تابلو برق صنعتی از لحاظ ولتاژ
 

 

 

تابلو برق هایی با جریان متوسط (MV)
این تابلو برق‌ها جریان بین 1 تا 36کیلووات را پشتیبانی می‌کنند. برخی از آنها در داخلشان پوشش فلزی دارند و برخی در بیرون. ممکن است از روغن، SF یا خلا بعنوان رسانه استفاده شده باشد. اجزای اصلی آنها شامل لوازمی نظیر اندازه‌گیری، رله، باس‌بار، ترانسفورماتور جریان، ترانسفورماتور وفتاژ، کنتاکتور فشار متوسط است.

تابلوهای برق جریان متوسط باید توانایی سوییچینگ جریان‌های خازنی و القایی را داشته باشند و عملکرد ON/OFF آنها نرمال باشد. همچنین بتوانند مداری که در آن جریان اتصال‌کوتاه رخ داده را قطع کنند. این تابلو برق‌ها نیز در دو نوع ثابت و کشویی تولید می‌شوند. معمولا از آنها در پست‌های برق استفاده می‌شود.

 

تابلو برق هایی با جریان بالا (HV)
این تابلو‌ها برای سیستم‌های برقی با بیش از 36کیلووات نصب می‌شوند. این تابلوها دارای قطع‌کننده جریان ولتاژ بالا هستند که امنیت و سطح اطمینان مناسبی باید داشته باشند. در مدارهایی که میزان فشار برق بالاست، تعداد اتصالات‌کوتاه هم بیشتر است پس امنیت فاکتور مهمی است.

منبع سایت